(Giải Nhất cuộc thi “Sách và tôi” năm học 2019-2020)
Bạn đã bao giờ nghĩ về cuộc sống của riêng bạn? Bạn đã bao giờ tự hỏi những gì đã và đang xảy ra trong thế giới kì diệu xung quanh? Có lẽ, mỗi chúng ta đều đặt câu hỏi để tìm cách sống cho chính mình, nhưng đâu có nhiều người hoàn toàn đạt được nó! Không phải vì cuộc sống không cho chúng ta những điều hoàn hảo, mà chính chúng ta không biết tiếp nhận những giá trị quý giá đó.
Không ai mong muốn một cuộc sống bận rộn với công việc, học hành, lúc nào cũng lo toan về miếng ăn, giấc ngủ mà không có ham muốn, ước mơ. Bởi vì chúng ta đang sống một cuộc sống thực, không chỉ đơn thuần là một dạng tồn tại theo bản năng. Cuộc sống luôn chứa đựng những điều kỳ diệu, những bất ngờ để ban tặng và khích lệ chúng ta. Do đó, hãy sống với một tâm hồn cởi mở, một niềm tin chân thành và một thái độ tích cực.
“Sống hay tồn tại” là câu chuyện được viết bởi John Penberthy, hay còn gọi là Spencer Johnson. Câu chuyện kể về cuộc tìm kiếm lối sống của chú ong Buzz. Mọi hành trình, mọi mối quan tâm, mọi suy nghĩ và mọi khó khăn của Buzz cũng là điều chúng ta sẽ phải trải qua trong cuộc sống. Câu chuyện này sẽ để lại nụ cười trên môi, tỏa sáng trong tim bạn và cảm giác yêu thương tràn ngập trong bạn.
Hành trình đi tìm mục đích sống của chú ong trẻ Buzz cũng ẩn dụ cho bất cứ ai trong chúng ta, đặc biệt là những người trẻ đang chưa tìm được ý nghĩa cuộc sống. Một chú ong như bao chú ong khác trong bầy, ngày đêm làm việc chăm chỉ với tư cách là một con ong thợ. Nhưng đến một ngày, khi đang bay quanh cánh đồng hoa, dưới tiết trời trong lành và mát mẻ, trong đầu chú bỗng nảy ra thắc mắc: “Mình đang sống vì điều gì? Tại sao cuộc sống của mình cứ trong vòng luân hồi, không tìm được niềm vui? Mình đang sống một cuộc đời ý nghĩa hay đơn giản chỉ đang tồn tại, sống qua từng ngày, làm những công việc cũ, gặp những người cũ mà mình vẫn gặp, sống trong không gian quen thuộc không dám vượt qua giới hạn của chính mình?”. Đúng như vậy, hàng ngày Buzz chỉ có đúng một công việc lặp đi lặp lại: ra ngoài đồng lấy phấn hoa, về tổ cất mật, ra đồng lấy phấn hoa, về tổ cất mật... Dòng tư tưởng của chú bỗng bị cắt ngang bởi tiếng gọi:
- Đi thôi Buzz, còn cả khối việc đang chờ cậu kìa!
Cậu liền bắt tay làm tiếp công việc. Nhưng kể từ ngày hôm đó, chính Buzz lại sinh nên một sở thích oái oăm, đó là thay đổi cách làm việc, phá vỡ kỉ luật. Dù vậy, trái ngược với những điều cậu mong muốn, cậu lại nhận thêm những lời mắng mỏ, sự khinh bỉ từ đồng loại. Ngày nào cũng như vậy, Buzz bắt đầu cảm thấy chán nản và quyết định lên đường đi tìm lẽ sống.
Trên con đường đi, chú ong may mắn thay lại gặp được lão ong già tên Bert, ông là người từng trải, có nhiều kinh nghiệm. Ông biết, khi còn thời trai trẻ mình cũng như Buzz bây giờ, ông cũng đã trải qua những lúc như thế này. Từ đó, ông đã cho chú nhiều lời khuyên chân thành, như:
- Hạnh phúc không cần tìm kiếm, mà nó sẽ đến thật tình cờ.
- Lối thoát duy nhất là ở chính mình.
Không chỉ vậy, ông luôn lắng nghe những phiền muộn của chú, an ủi, đóng góp để chú có thể tự bước đi trên con đường đời và rút ra bài học cho chính mình. Và những lời lẽ, những bài học mà lão ong già Bert đã dành cho chú ong trẻ cũng chính là những thứ cuối cùng mà ông có thể làm được trên cuộc đời của mình.
Từ đó, Buzz quay trở về. Với vốn kiến thức mà cậu đã học được, cậu chinh phục chính bản thân, vượt qua giới hạn. Sau đó, cậu còn thuyết phục bầy đàn, tránh cho bầy đàn nguy cơ diệt vong dưới bàn tay của chú gấu Boris hung hãn.
Khi cuộc sống quá yên bình, ta mất đi khả năng đương đầu với phong ba, sóng gió. Những mâu thuẫn với những đồng loại trong lúc hối hả, sinh nên cãi nhau, tranh chấp chỉ vì một sự việc nhỏ, hay với chính mình những lúc không kiểm soát được bản thân cũng khiến Buzz nhận ra được nhiều điều hơn về cuộc sống, như: “Mỗi bài học đều mang giá trị riêng của nó, khi một việc xảy ra không như ý muốn nghĩa là ta đang được số phận thử thách. Điều cần làm là kiên trì đến cùng, ngay cả khi không có ai đồng hành thì chỉ cần có niềm tin, chỉ cần vững bước trên con đường mình đã chọn thì nhất định ta sẽ đi đến đích. Chiến thắng hay thất bại không quan trọng, quan trọng là trải nghiệm để trưởng thành, trưởng thành để sống có trách nhiệm không chỉ với bản thân mà với cả cộng đồng”.
Trước khi đọc truyện này, tôi vẫn chưa có khái niệm phân biệt giữa sống hay tồn tại. Nhưng ngay sau khi gấp quyển sách này lại, tôi đã ngộ ra một điều: Tồn tại là ngày ngày đi kiếm mật như đàn ong, rồi lại đem về tổ, rồi làm thức ăn và một phần cất giữ, hôm sau lại tiếp tục đi kiếm mật. Còn sống, đó chính là giống như chú ong Buzz, kẻ bị coi là lập dị và phản lại bầy đàn, nhưng chính chú lại là kẻ biết ước mơ, chính chú lại là kẻ muốn cuộc sống này có ý nghĩa hơn là việc ngày ngày đều đặn làm công việc kiếm mật. Những con người đi ngược lại số đông đó luôn bị cô lập, dám phá vỡ cái quy luật bất thành văn từ trước đến nay sẽ bị coi là phản động và nổi loạn. Thế nhưng nếu ước mơ của họ chính đáng và đúng nghĩa thì họ chẳng việc gì phải sợ. Vốn dĩ ong là con vật chăm chỉ, và sống theo kỉ luật bầy đàn, vì thế một chú ong dám rời đàn để đi tìm ước mơ và đi tìm ý nghĩa cuộc sống cho thấy cái khát vọng lớn lao được "sống" rất đúng nghĩa của tác giả. Đó là khát vọng thôi thúc, muốn bùng nổ, khát vọng đã chạm vào tận cùng của sức chịu đựng. Câu chuyện tưởng chừng như đơn giản, nhưng lại ẩn chứa đó là những bài học, những chân lý cuộc sống bị người ta bỏ qua và quên lãng.
Tôi đã đọc cuốn sách này nhiều lần. Tôi biết cuốn sách này qua một người bạn, người đó từng hỏi tôi là: bạn đang sống hay đang tồn tại? "To be or not to be". Câu hỏi này khiến tôi trăn trở rất nhiều, tôi không hiểu hết ẩn ý trong câu hỏi đó. Ngày đi học, chiều đi học, tối về đi học, ăn rồi đi ngủ. Ngày nào cũng như vậy, thực sự rất đơn điệu. Tình cờ thay, tôi đã được chính ông ngoại của mình tặng cho cuốn sách này. Nếu bạn nào cũng đang có những băn khoăn như tôi đã từng, đã và đang là những chú ong thợ chăm chỉ một cách máy móc, thì hãy đi mua và thưởng thức quyển sách này để nhìn nhận những khía cạnh khác của cuộc sống thường ngày.
Với lời văn hồn nhiên, giản dị mà chứa đựng triết lí sống sâu xa, câu chuyện trong trẻo gần gũi với trẻ thơ đã truyền tải khát vọng muôn đời của nhân loại: Đi tìm cái bản thể của chính mình, vươn tới ý nghĩa đích thực của cuộc sống. Như một nhà phê bình đã từng nói: nhà văn lớn phải biết đi từ chi tiết nhỏ mà khái quát nên vấn đề phổ quát nhân sinh, tác giả Spencer Johnson thực sự đã là một nhà văn lớn trong lòng tôi qua “Sống hay tồn tại”. Dưới ngòi bút tài tình của mình, kết hợp với những biện pháp so sánh, nhân hoá, cốt truyện hồi hộp, lôi cuốn, tác giả đã tạo nên một tác phẩm khiến cho độc giả không khỏi trầm trồ. Sách phù hợp với nhiều lứa tuổi và tất cả mọi người nên đọc sách này. Tôi rất đánh giá cao cuốn sách, và tôi mong cuốn sách sẽ được mọi người yêu quý và ủng hộ.
Bài viết: Nguyễn Sơn Duy (8A4)
Ảnh: Sưu tầm
