Trong cuộc thi Nghiên cứu Khoa học, Kỹ thuật cấp quốc gia diễn ra từ ngày 19-21/3/2025 tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TP. Hồ Chí Minh), học sinh Lê Thế Vinh (11A1) và Vũ Hồng Nhung (11A3) đại diện Trường THCS và THPT Nguyễn Tất Thành đã xuất sắc giành giải Nhì với đề tài “Phát triển bộ công cụ trực tuyến dựa trên nền tảng AI dự đoán sớm di căn hạch ở người bệnh ung thư vú”. Thành quả này không chỉ khẳng định tài năng và sự sáng tạo của hai bạn mà còn mở ra những hướng đi mới trong ứng dụng công nghệ AI vào Y học.

Cảm hứng sáng tạo khởi nguồn từ thực tiễn

Ung thư vú - căn bệnh quái ác phổ biến - không chỉ đe dọa sức khỏe mà còn để lại những di chứng nặng nề cho bệnh nhân, đặc biệt là phụ nữ. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời chính là chìa khóa kéo dài sự sống. Bạn Vũ Hồng Nhung chia sẻ: “Trong chuyến khảo sát tại Bệnh viện K Tân Triều, mình và Vinh tận mắt chứng kiến nhiều bệnh nhân ung thư vú bị phù tay bất thường. Khi trao đổi với các chuyên gia, chúng mình mới biết rằng đây là hậu quả của việc nạo vét toàn bộ hạch nách để kiểm tra di căn. Thậm chí, có những bệnh nhân dù không mắc ung thư vẫn phải trải qua quy trình này, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần. Chính điều đó đã thôi thúc chúng mình tìm kiếm một phương pháp chẩn đoán chính xác hơn, và từ đó, ý tưởng nghiên cứu ra đời.”

Hai “nhà khoa học” trẻ bắt đầu tìm tòi, nghiên cứu dựa trên cơ sở thực tiễn

Hành trình chinh phục thành tựu khoa học đầy thử thách

Từ một ý tưởng tưởng chừng viển vông, Thế Vinh và Hồng Nhung đã bắt đầu cuộc hành trình biến nó thành hiện thực. Thế nhưng, nghiên cứu trong lĩnh vực Y học, đặc biệt là ung thư, chưa bao giờ là điều dễ dàng. Bạn Lê Thế Vinh chia sẻ: “Có những lúc mình gần như muốn bỏ cuộc. Khối lượng kiến thức mới quá lớn trong khi thời gian lại quá ít, chưa kể việc cân bằng giữa học tập, ôn thi và nghiên cứu khiến mình nhiều lần rơi vào trạng thái quá tải. Nhưng mỗi khi nghĩ đến những giá trị mà đề tài này có thể mang lại, mình lại tự nhủ bản thân phải tiếp tục cố gắng.”

Học sinh Lê Thế Vinh (11A1) xuất sắc giành giải Nhì cuộc thi Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật cấp quốc gia

Không chỉ phải đối mặt với áp lực thời gian và khối lượng kiến thức khổng lồ, quá trình xử lí dữ liệu và tối ưu thuật toán cũng là một thử thách không nhỏ. Bạn Vũ Hồng Nhung chia sẻ: “Có lẽ khoảng thời gian khó khăn nhất chính là khi phải sàng lọc số liệu một cách chính xác, đồng thời chạy thuật toán để tìm biến số phù hợp cũng như tối ưu giá trị hyperparameter cho mô hình. Chỉ riêng hai công đoạn này đã mất gần ba tháng để hoàn thành”. Dù có những lúc căng thẳng và áp lực, nhưng bạn vẫn tìm thấy nguồn động lực to lớn từ những người xung quanh: “Với mình, chính sự tận tâm giảng dạy của thầy giáo hướng dẫn Trần Minh Đức và những lời động viên từ gia đình là điều tiếp thêm động lực mạnh mẽ nhất để mình kiên trì đến cùng”.

Bạn Vũ Hồng Nhung (11A3) xuất sắc giành giải Nhì cuộc thi Nghiên cứu Khoa học, Kỹ thuật cấp quốc gia

Như Thomas Edison từng nói: “Tôi chưa từng thất bại, tôi chỉ tìm ra 10.000 cách không hiệu quả”. Trên hành trình nghiên cứu, hai bạn trẻ cũng đã trải qua nhiều lần thử nghiệm không như mong đợi. Những “nhà khoa học” trẻ chia sẻ: “Ban đầu, chúng mình thử nghiệm trên năm thuật toán khác nhau, nhưng mỗi mô hình lại cho ra kết quả khác biệt. Việc tìm ra một mô hình có độ nhạy và độ đặc hiệu cao nhất để đảm bảo chính xác là một thách thức lớn. Đã có những lúc bọn mình chán nản, nhưng thay vì bỏ cuộc, bọn mình coi những thất bại ấy như bài học để tiếp tục điều chỉnh và hoàn thiện mô hình. Từng bước một, chúng mình kiên trì thử nghiệm, điều chỉnh thông số, tối ưu mô hình cho đến khi đạt được kết quả tốt nhất”.

Giao diện phần mềm do hai bạn nghiên cứu và phát triển

Nghiên cứu khoa học - Hành trình đem lại nhiều bài học và cung bậc cảm xúc

Nghiên cứu khoa học không chỉ là hành trình khám phá tri thức mà còn là một quá trình rèn luyện bản thân, đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và không ngừng học hỏi. Đằng sau mỗi đề tài là những tháng ngày tìm tòi, thử nghiệm, đối mặt với thất bại và tìm cách vượt qua. Sau những tháng ngày miệt mài, hai bạn trẻ đã xuất sắc giành giải Nhì cấp Quốc gia - một thành tích xứng đáng cho những cố gắng bền bỉ. Nhớ lại khoảnh khắc khi biết tin đạt giải, bạn Vũ Hồng Nhung chia sẻ: “Mình cảm thấy vui, nhưng cũng có chút tiếc nuối. Thành thật mà nói, mình đã mong muốn đạt giải Nhất hơn. Tuy nhiên, khi nhìn lại cả quá trình, mình vẫn tự hào vì những gì chúng mình đã làm được. Đây là một trải nghiệm quý giá, và chắc chắn mình sẽ tiếp tục cố gắng hơn nữa trong tương lai.” Chặng đường nghiên cứu của hai bạn khép lại với những thành quả đáng tự hào, nhưng điều đọng lại sâu sắc nhất không chỉ là giải thưởng, mà còn là những bài học và trải nghiệm đáng nhớ. Bạn Lê Thế Vinh chia sẻ: “Trải nghiệm này dạy mình rất nhiều điều, nhưng quan trọng nhất là sự kiên trì. Ngoài ra, mình cũng rèn luyện được sự tỉ mỉ, tinh thần ham học hỏi và khám phá. Đặc biệt, mình nhận ra thế giới khoa học rộng lớn đến nhường nào, và chính điều đó càng thôi thúc mình tiếp tục học hỏi, phát triển hơn nữa trong tương lai.”

Hai chủ nhân của giải thưởng Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật cấp Quốc gia

Không dừng lại ở kết quả hiện tại, hai bạn vẫn ấp ủ mong muốn tiếp tục phát triển đề tài để có thể ứng dụng vào thực tiễn:“Chúng mình tin rằng nếu có thêm điều kiện nghiên cứu chuyên sâu, mô hình này có thể được tối ưu hóa hơn nữa, giúp chẩn đoán chính xác hơn và hỗ trợ hiệu quả hơn trong quá trình điều trị. Hi vọng trong tương lai bọn mình có cơ hội hợp tác cùng các chuyên gia để đưa đề tài lên một tầm cao mới, thậm chí có thể ứng dụng vào thực tế.” Chính sự say mê và tinh thần không ngừng học hỏi ấy là động lực để những ý tưởng khoa học còn có thể tiến xa hơn, góp phần tạo nên những thay đổi tích cực trong cuộc sống.

Hai học sinh Lê Thế Vinh (11A1) và Vũ Hồng Nhung (11A3) xuất sắc giành giải Nhì tại cuộc thi Nghiên cứu Khoa học, Kỹ thuật cấp quốc gia

Xin chúc mừng hai học sinh Lê Thế Vinh (11A1) và Vũ Hồng Nhung (11A3) với thành tích xuất sắc. Đây là minh chứng cho sự nỗ lực không ngừng, tinh thần kiên trì và đam mê nghiên cứu khoa học của hai bạn. Thành công này không chỉ đánh dấu một cột mốc quan trọng mà còn mở ra nhiều cơ hội mới trong tương lai. Chúc hai bạn tiếp tục tỏa sáng, phát triển đề tài và gặt hái thêm nhiều thành tựu rực rỡ hơn nữa!

Bài viết: Dương Gia Linh (11A1)
Ảnh: Nguyễn Thùy Chi (11A1) - NVCC